اتوکلاو چیست؟

اتوکلاو از بخار در فشار بالا برای استریل کردن ابزار دندان پزشکی و پزشکی، شیشه آلات و تجهیزات آزمایشگاهی، مایعات، ضایعات زیستی و دیگر مواد استفاده می کند. استریل کردن باعث نابودی هاگ ها ، باکتری ها ، ویروس ها و قارچ ها با در معرض قرار دادن آن ها تا دمایی برابر با ۱۳۴ درجه ی سانتیگراد به مدت ۴ دقیقه ، یا ۱۲۱ درجه ی سانتیگراد به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر ، می شود . استفاده از بخار فشار بالا تضمین کننده ی این است که تمامی سطح یک شیء در تماس مستقیم با گرما قرار بگیرد . اتوکلاو ها می توانند در کاربرد های ساختمانی به منظور بهبود بخشیدن وضعیت مواد کامپوزیت به کار گرفته شوند.

یک اتوکلاو براساس نحوه ی پاک سازی هوا از محفظه طبقه بندی می شود .اتوکلاو های جاذبه ای یا جا به جایی مکان به سمت پایین ، به صورت منفعل هوا را از انتهای محفظه حذف کرده به طوری که بخار به بالای محفظه تزریق می شود . اتوکلاو های جا به جایی جاذبه برای مواد غیر متخلخل و پوشانده نشده بیشتر از همه مورد استفاده قرار می گیرند . اتوکلاو های خلاء از یک پمپ خلاء به منظور حذف تمامی هوا از محفظه قبل از اینکه بخار وارد شود استفاده می کنند که باعث می شود بخار به شکل کامل تر و موثرتری در گردش باشد . از آن ها برای مواد غیر متخلخل و متخلخل استفاده می شود و بعضی از آن ها قابلیت استریل سازی ابزار پوشانده شده را نیز فراهم می سازند . قرار دادن یک ابزار در کیسه اتوکلاو قبل از استریل کردن اجازه می دهد که ابزار بعد از قرارگیری در اتوکلاو تا ۶ ماه استریل بماند و حفظ شود . کیسه های بزرگتر هم چنین برای آیتم های حجیم از جمله لباس و ملافه و برای پردازش دسته ای آیتم های کوچکتر به کار گرفته می شوند . نوار اتوکلاو حساس به گرما اغلب اوقات در کار های بزرگ به کار گرفته می شود که بعد از استریل کردن سیاه می شود که نشان از این دارد که آیتم ها فرآیند لازم را کامل کرده اند .

با آن که اتوکلاو ها از بخار تحت فشار بالا استفاده می کنند که می تواند به سطوح متخلخل نفوذ کند و به تو رفتگی هایی برود که با نور قابل دسترسی نیست ، یک استریل کننده ی UV از نور ماورای بنفش ( UV ) برای استریل کردن آیتم های غیر متخلخل و خالص سازی غذا ، هوا ، و آب استفاده می کند . از آن ها به صورت متداول برای استریل کردن ابزار ها در مراکز پزشکی ، سالن های آرایشی ، و صنعت تاتو و برای کاهش جلبک های تولید کننده باکتری در برکه ها ، آکواریوم ها ، و تجهیزات تصفیه آب استفاده می شود . زمان انتخاب یکاتوکلاو باید مواردی را مد نظر گرفت از جمله ظرفیت مورد نیاز ، فضای موجود ، زمان چرخش ، و گزینه هایی نظیر یک پرینتر برای مستند سازی اعمال خوب آزمایشگاهی ( GLP ) .

انواع اتوکلاو

 جایگزینی به سمت پایین

از این نوع اتوکلاو با نام یک واحد تغییر مکان به سمت پایین جاذبه ای نیز یاد می شود. علت آن روش حذف هوا از محفظه ی استریل سازی است . یک عنصر گرم کننده در مخزنی از آب غوطه ور می شود که زمان گرم شدن تبدیل به بخار می شود . از آن جایی که بخار سبک تر از هوا است ، هوای موجود در محفظه استریل سازی را مجبور می کند به سمت پایین برود و از طریق حفره ی زیرین خارج شود . زمانی که دما در محفظه ی استریل سازی به اندازه ی کافی باشد ، این حفره خودکار بسته می شود و فرآیند استریل سازی شروع می شود .

جایگزینی فشار مثبت

یک اتوکلاو تغییر مکان فشار مثبت به نسبت مدل تغییر مکان به سمت پایین یک پیشرفت به شمار می رود . بخار در یک ثانیه ایجاد می شود ، محفظه جدا می شود و بخار تا مقدار کافی حفظ می شود تا باعث تغییر مکان تمامی هوایی شود که در محفظه ی استریل سازی جمع شده است . بخار سپس داخل محفظه ی استریل سازی به شکل انفجاری آزاد می شود که باعث می شود هوا از حفره ی زیرین خارج شود و فرآیند استریل سازی شروع شود . چنین چیزی تاثیر یک تغییر مکان دقیق تر هوا را به نسبت مدل جا به جایی به سمت پایین دارد .

جایگزینی فشار منفی

یک اتوکلاو تغییر مکان فشار منفی یکی از دقیق ترین انواع اتوکلاو موجود است . زمانی که در محفظه استریل سازی بسته می شود ، یک پمپ خلاء هوا را حذف می کند . بخار در یک ثانیه ایجاد شده و باعث جدا سازی محفظه می شود . زمانی که هوا به طور کامل از محفظه استریل سازی حذف شد ، بخار سپس داخل محفظه ی استریل سازی نظیر مدل تغییر مکان فشار مثبت رها می شود . مدل تغییر مکان فشار منفی قادر به دست یابی ” سطح اطمینان استریل سازی ” ( SAL ) است ، ولی این مدل می تواند واقعا بزرگ و گران قیمت باشد .

اتوکلاو سه بار خلاء

یک اتوکلاو سه بار خلاء به شیوه ی مشابه با مدل جایگزینی فشار منفی عمل می کند که در آن یک پمپ خلاء برای حذف هوا از محفظه ی استریل سازی و ایجاد بخار در یک ثانیه ، جدا سازی محفظه ، وجود دارد . این فرآیند توسط حذف هوا توسط پمپ خلاء شروع می شود . این عمل سه بار تکرار می شود بنابراین نام اتوکلاو ” سه بار خلاء ” را داریم . این نوع اتوکلاو مناسب انواع ابزار است و بسیار متنوع و تطبیق پذیر می باشد .

نوع ” N ” در برابر نوع ” B “

هر اتوکلاو را می توان بر اساس یک واحد نوع ” N ” یا واحد نوع ” B ” دسته بندی کرد. واحد های نوع ” N ” از خلاء برای حذف هوا از محفظه ی استریل کردن استفاده نمی کنند ، در حالی که واحد های نوع ” B ” از پمپ خلاء این کار را انجام می دهند . تفاوت در عمل به این معنا است که اتوکلاو های نوع ” N “ برای ابزار پوشانده نشده و جامد مناسب هستند . اتوکلاو های نوع ” B “ را می توان برای ابزار تو خالی و پوشانده شده به کار گرفت که به معنای این است که یک قطعه از تجهیزات را می توان برای استفاده در آینده حالا استریل کرد .